Jan Smits

Prins Bernard is opperbevelhebber van het leger geworden (binnenlandsch leger)

De Duitschers moeten alles hebben wat ze vragen, de paarden nemen ze zoo maar mee, de fietsen enz. de menschen hebben ze veel verborgen.

Vreugde over de landingen bij Son en angst over wat komen gaat

Vier van de vooraanstaande mannen uit Oirschot moeten bij elkaar komen op eene vergadering te Oirschot bij den opperbevelhebber uit Eindhoven, dat ze er voor moeten zorgen den volgende dag 100 jongen aan te wijzen voor de Duitschers om aan het kanaal te gaan werken.

De vergadering is bepaald. Des morgens zitten de heeren, die aangewezen zijn om te komen, te wachten op den opperbevelhebber uit Eindhoven die het moet uitmaken, of de heeren moeten naar Duitschland of de menschen komen werken. De heeren wachten al twee uren lang er komt niets, ineens komt er bericht hij kan niet komen, het geval is, er zijn honderden vliegmachines aangekomen Engelschen en Amerikanen, waarin wel 1500 man komt uitgesprongen met parachuten, dus de vergadering vervalt, alles is vrij, weer bijzondere hulp van O.L.Heer. Noordbrabant begint te leven de bevrijding komt nabij.

Duits bevel tot ontruiming van alle woningen, gelegen aan de zuidkant van het kanaal en voor twaalf uur. Paniekstemming. Betreft ongeveer 1500 mensen. In dit gebied liggen 15 winkels waaronder 5 bakkers.  Bij Helmus Kemps D47 (thans Straten 18)  bakkerij ingericht voor bakker Smits. Ovencapaciteit 80 stuks

De geallieerden zijn al overal in Brabant verspreid, nog komen er nog meer bij, er komen vliegmachinen over Oirschot met nog een vliegtuig aan een lange ketting aangemaakt waarin tanks en auto’s in gebracht zijn, die ze laag op den grond zetten en het vliegmachine vliegt verder. Ee zijn er al veel in Best waar hevig wordt gevochten veel gewonde Duitschers worden naar Oirschot in het gasthuis gebracht, verbonden, dan nemen ze hen weer meede. De Duitschers weten niet meer waar ze moeten blijven, vluchten naar Oirschot, ze zijn bijna overal ingesloten.

Eindhoven is weer in geallieerde handen, er komen nog steeds honderden vliegtuigen over Oirschot, dalen met munitie  of levensmiddelen in den omtrek van Oirschot en keeren weer terug.

Met toestemming Duitsers verboden gebied betreden. Meelvoorraden naar bak adres gebracht. Voorraden Edah winkel naar wed van Esch gebracht. Meelvoorraden van bakker v.d.Sande naar bakker den Ouden. Engels vuur was reeds op Oirschot gericht.

In Best is hevig gevochten zeer veele dooden en gewonden, ze worden onderweg naar Oirschot gebracht, verbonden en weer meegenomen, het kruispunt is in de handen der Engelschen gevallen, vele huizen zijn plat geschoten

Meer mensen gaan Oirschot uit. Aantal is intussen gestegen tot 3000. Vinden allen een onderkomen in de wijken C,D,E en F. Organisatie wordt verlegd en enkele personen zijn bereid te helpen.

Nijpende gistpositie. Rantsoenering. Elektriciteit afgesneden. Twee windmolens en watermolen nog in bedrijf. Windmolen van van Kessel mag  na vandaag niet meer werken. Graanvoorraad Verbruggen ligt nog in verboden gebied. Ondanks granaten en  met toestemming  Duitsers   ongeveer alle voorraad naar de molen gebracht. Het enigste vervoermiddel is de ossenkar  van Driekske Bullens. Paarden en wagens zijn “ondergedoken”.

10 uur: er wordt dicht bij Oirschot hevig geschoten, we hebben met 13 personen uit de buurt in den kelder gezeten, samen ‘s middags gegeten om 1 uur werd het stiller. Op straat mocht men niet komen.

In ons huis is een granaat gevallen op den zolder, daar alles stuk, hij ging door den zolder naar beneden in de kamer, ook daar alles stuk ook in de keuken, daar stonden we nog, eenige waren al in den kelder. In de keuken kreeg Hein van Heerbeek een stuk scherf tegen zijn hoofd, die was op slag dood. Ons Marie en Betje, Marie en Frans de Croon stonden er ook nog, die zijn er met de schrik wonderlijk afgekomen, ze zijn door onzen tuin vlug naar de pastorie geloopen.

Mijnheer van Gestel heeft Hein nog de H.Olie toegediend maar hij was reeds dood, ze hebben hem ,met de brancard naar het Gasthuis gebracht en is daar gezonken en later op het kerkhof begraven.

Begrafenissen werden er in de kerk niet meer gedaan.            ·

De Engelschen hebben erg op den toren geschoten, omdat er Duitschers op zaten te verkennen van alle kanten zijn er gaten in, ook in de kerk           is een stuk van het dak, de kerk was bijna in brand geraakt maar op tijd geblust.

Geen wind. Gemalen voorraad is op. Engelse jagers gooien vier benzinetanks uit boven wijk D. Bij Roefs staat een maalmolen met benzinemotor. Zijn weer even gered.

Weer volop wind. Verbruggen draait weer. Duitsers laten hem nog steeds ongemoeid. Hij maalt van vroeg tot laat en vormt een voorraad. In wijk C en E  nog enkele bakkerijen ingericht. Volledige evacuatie van Best. Alles zit opgehoopt in Aarle wat grenst aan onze wijk D. Bestorming van onze bakkers. Zij en wij doen wat mogelijk is .

Totale ontruiming van dorpscentrum. Enkele minuten tijd is maar gegeven. Men kan practisch niets meenemen. Ongeveer 6000 mensen zitten nu in genoemde wijken en Spoordonk. Begonnen met levering van varkens voor de slacht.

Steeds onverwachts komen granaten.

In de nacht van zondag op maandag heeft het weer erg gespookt.

Registratie van geëvacueerden. Verdeling van laatste gistvoorraad.

Half drie n.m. werd er gezegd aan eene kant van de straat allen uit de huizen om drie uur. We gingen allen uit den kelder, deden van alles op een handwagentje en reden naar ons Mina, daar hebben we allen geslapen. De andere menschen die bij ons waren zijn allen naar boerenmenschen gegaan, ‘s Anderendaags mochten we weer naar huis gaan.

Verdeling van varkensvlees. Elk gezinslid kreeg een pond

Er komen 2 Duitschers bij ons aan de deur, slaan het glas langs de deur er uit om de deur te kunnen openmaken, vragen of we er niet uit moeten, we zegden neen, gelukkig vertrekken ze weer. In vele huizen die leeg zijn halen ze weg wat ze willen hebben. De menschen verbergen wat ze kunnen. Er werd veel geschoten het geheele dorp door dan hier dan daar ook geheele nachten, bijna geen huis dat niet ergens stuk is in het dorp. Mijnheer Pastoor en de Kapelaans zijn bij boerenmenschen de eene hier de andere daar. Er wordt ook H.Mis gedaan in  een schuur waar alle menschen uit denomtrek naar de H.Mis kunnen gaan, ook meeste menschen uit het dorp zijn bij de boerenmenschen.

Gesproken wordt over een totale evacuatie van alle wijken. Bevolking wordt zeer zenuwachtig. Aanwijzing van broodbonnen. Bakkers opnieuw bevoorraad Alle pakhuizen nu helemaal leeg gehaald